Cyflog Uwch Reolwyr

Argymhellion y Pwyllgor

Mae argymhellion y Pwyllgor i Lywodraeth Cymru i’w gweld isod, yn y

drefn y maent yn ymddangos yn yr adroddiad hwn. Ewch i’r

tudalennau perthnasol yn yr adroddiad i weld y dystiolaeth a’r

casgliadau ategol:

Argymhelliad 1. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod diffiniad clir o’r hyn

a olygir gan swydd uwch yn y sector cyhoeddus yn cael ei lunio a’i

ddosbarthu gan Lywodraeth Cymru. Dylai hyn ystyried lefel y taliadau

cydnabyddiaeth, graddfa’r sefydliad dan sylw a lefel cyfrifoldeb y

deiliad swydd.

Argymhelliad 2. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn defnyddio ei gwaith yn ad-drefnu llywodraeth leol i ystyried yr

opsiynau ar gyfer cyflwyno mwy o gysondeb o ran cyflogau uwch

reolwyr mewn Llywodraeth Leol. Dylid cyhoeddi sail resymegol glir i

sicrhau bod eglurder o ran sut y dylid pennu cyflogau mewn unrhyw

strwythur newydd a gyflwynir. O ystyried y penderfyniadau diweddar

gan rai cynghorau i ystyried uno gwirfoddol, dylid rhoi hyn ar waith ar

unwaith. Hefyd, dylid cynnwys y broses o uno gwirfoddol wrth ystyried

unrhyw strwythurau cyflog.

Argymhelliad 3. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn llunio a chyhoeddi geirfa mewn perthynas â chyflogau uwch

reolwyr, sy’n nodi’r termau mwyaf priodol i’w defnyddio mewn

datgeliadau cyflog, ynghyd ag esboniadau ar gyfer termau a

ddefnyddir yn llai aml. Mae’r Pwyllgor yn argymell hefyd fod naratif i

gyfrifon yn cynnwys nodiadau digonol sy’n hawdd eu dehongli ac sy’n

darparu esboniad clir o unrhyw sefyllfaoedd anarferol.

Argymhelliad 4. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn gweithio gydag awdurdodau lleol i sicrhau bod eitemau sy’n

ymwneud â materion cyflog yn cael eu rhestru’n glir ac ar wahân ar

bob agenda. Gallai hyn olygu bod angen diwygio’r Rheoliadau

Awdurdodau Lleol (Trefniadau Gweithrediaeth) (Penderfyniadau,

Dogfennau a Chyfarfodydd) (Cymru) (Diwygio).

Argymhelliad 5. Mae’r Pwyllgor yn argymell y dylai Llywodraeth

Cymru gyhoeddi canllawiau clir i awdurdodau lleol yn ei gwneud yn

ofynnol i unrhyw ffioedd Swyddogion Canlyniadau gael eu cyhoeddi

mewn lle hawdd cael gafael arnynt ochr yn ochr â gwybodaeth am

daliadau cydnabyddiaeth. Dylai hyn gynnwys esboniadau clir am yr

hawl hwn.

Argymhelliad 6. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru,

a chyrff eraill sy’n cyhoeddi cyfarwyddiadau cyfrifon, yn adolygu

mecanweithiau, gan gynnwys amodau grant, ar gyfer monitro

cydymffurfiaeth â’r datgeliadau cydnabyddiaeth, ac yn adrodd yn ôl i’r

Pwyllgor ar sut mae’n bwriadu sicrhau cydymffurfiaeth lawn.

Argymhelliad 7. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn llunio a dosbarthu canllawiau ar sut i reoli trefniadau cyflog ar gyfer

cyd-benodiadau rhwng awdurdodau lleol, am fod cynnydd yn y mathau

hyn o benodiadau. Dylai hyn gynnwys yr angen i ddatgelu’r cyflogau

hyn yng nghyfrifon pob awdurdod lleol sy’n cyfrannu, ynghyd ag

esboniad clir o lefel y cyfraniad yn y nodiadau i’r cyfrifon.

Argymhelliad 8. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn ystyried cyfansoddiad a threfn recriwtio Panel Annibynnol Cymru ar

Gydnabyddiaeth Ariannol, wrth i swyddi ddod ar gael, i sicrhau ei fod

yn cynrychioli cymdeithas sifil ehangach.

Argymhelliad 9. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod gwybodaeth am

bwyllgorau taliadau ledled y sector cyhoeddus a’u penderfyniadau’n

cael eu cyhoeddi mewn lleoliad hygyrch ac amlwg ar wefan y

sefydliadau.

Argymhelliad 10. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn llunio canllawiau arfer da ar gyfer pwyllgorau taliadau yn nodi

egwyddorion allweddol bod yn agored a thryloyw. Ochr yn ochr â’r

canllawiau hyn, argymhellwn y dylid cynnal nifer o seminarau/sesiynau

hyfforddi sy’n nodi’r egwyddorion hyn ac yn datblygu’r sgiliau pwysig

sydd eu hangen i fod yn aelod effeithiol o banel taliada.

Argymhelliad 11. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn llunio canllawiau arferion gorau sy’n nodi’r ffyrdd gorau o

ymgysylltu ag ymgynghorwyr allanol ynglŷn â chyflogau uwch reolwyr.

Dylai hyn gynnwys yr angen i ryngweithio â’r grŵp perthnasol sy’n

gwneud y penderfyniadau (er enghraifft, pwyllgor taliadau’r sefydliad)

gydol y broses.

Argymhelliad 12. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn gweithio gyda CLlLC a Swyddfa Archwilio Cymru i lunio canllawiau

ar rôl uwch swyddogion mewn awdurdodau lleol wrth ddarparu cyngor

mewn perthynas â materion cyflog.

Argymhelliad 13. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn gweithio gyda sectorau llywodraeth leol, addysg uwch, addysg

bellach, iechyd a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i sicrhau bod

hyfforddiant a chanllawiau ar gyflogau uwch reolwyr yn cael eu

darparu’n gyson i bob sector.

Argymhelliad 14. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn atgoffa awdurdodau lleol o bwysigrwydd ac annibyniaeth rôl

swyddogion monitro, a’r angen i sicrhau bod y rôl hon yn

gweithredu’n effeithiol ledled y sefydliad ar lefel uwch. Dylai hyn

atgoffa’r swyddogion monitro hefyd sut i roi gwybod am unrhyw

bryderon yn fewnol neu’n allanol os oes angen.

Argymhelliad 15. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn cynnal astudiaeth i wahanol fecanweithiau cyflog, ac yn llunio

adroddiad sy’n pennu’r hyn a ystyrir yn arfer da. Dylai hyn ystyried y

ffordd orau o ymdrin ag uwch reolwyr mewn sefydliadau sy’n methu.

Argymhelliad 16. Mae’r Pwyllgor yn argymell y dylai Llywodraeth

Cymru ei gwneud yn ofynnol i sefydliadau’r sector cyhoeddus nodi eu

dull o ymdrin â chyflog ar sail perfformiad a rheoli doniau mewnol yn

eu polisïau cyflog.

Argymhelliad 17. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn cyhoeddi cyngor a chanllawiau i Sector Cyhoeddus Cymru, gan

gynnwys y sectorau hynny sy’n derbyn arian sylweddol gan Lywodraeth

Cymru (e.e. landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, addysg bellach ac

addysg uwch) ar y gofynion ar gyfer cyhoeddi gwybodaeth am daliadau

a pholisïau cyflog, gan ystyried argymhellion yr adroddiad hwn.

Argymhelliad 18. Mae’r Pwyllgor yn argymell ei gwneud yn ofynnol i

sefydliadau’r sector cyhoeddus gyhoeddi gwybodaeth am nifer y

gweithwyr sydd â phecyn taliadau o fwy na £100,000 mewn bandiau o

£5,000.

Argymhelliad 19. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod pob sefydliad yn

sector cyhoeddus Cymru yn llunio adroddiad taliadau llawn bob

blwyddyn, a’i fod yn cael ei gyhoeddi mewn lle amlwg ar wefan y

sefydliad. Dylai hyn nodi’n llawn y wybodaeth ganlynol am yr holl uwch

staff, gan roi ystyriaeth ddilys i argymhelliad blaenorol y Pwyllgor am

sicrhau y gellir dehongli’r wybodaeth a gyhoeddir yn hawdd:

– cyflog;

– -pensiwn;

– -buddion mewn nwyddau;

– -buddion di-dreth;

– -pecynnau diswyddo;

– -ffioedd Swyddogion Canlyniadau/ffioedd ychwanegol;

– -y gymhareb gyflog rhwng cyflogau uchaf ac isaf swyddogion;

– -cyfansoddiad rhyw yr uwch dîm.

Argymhelliad 20. Mae’r Pwyllgor yn argymell ei gwneud yn ofynnol i

bob sefydliad yn sector cyhoeddus Cymru gyhoeddi datganiad polisi

cyflog, yn unol â’r gofynion ar Awdurdodau Lleol ac awdurdodau Tân

ac Achub yn Neddf Lleoliaeth 2011.

Argymhelliad 21. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod yr holl wybodaeth

am gyflogau sefydliadau’n cael ei chyhoeddi mewn un lle hawdd cael

ato ar eu gwefan ac yn nodi’r wybodaeth yn glir ac yn dryloyw. I wneud

hyn, argymhellwn fod Llywodraeth Cymru yn llunio canllawiau ar

fformat y datgeliad hwn. Credwn y bydd hyn yn sicrhau’r tryloywder

gorau posibl ac atebolrwydd yn y pen draw.

Argymhelliad 22. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn gwneud y gofynion hyn yn amod ar gyfer unrhyw grantiau neu

gyllid a ddarperir i’r sefydliadau hynny na ellir eu dosbarthu’n llwyr i’r

sector cyhoeddus (e.e. landlordiaid cymdeithasol cofrestredig,

darparwyr addysg bellach ac addysg uwch).

Argymhelliad 23. Mae’r Pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru

yn coladu’r wybodaeth am gyflogau uwch reolwyr ledled sector

cyhoeddus Cymru yn unol â’r wybodaeth a gyhoeddir gan Swyddfa

Archwilio Cymru ar gyfer y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus i gynnwys y

sectorau hynny sy’n derbyn arian sylweddol gan Lywodraeth Cymru

(e.e. landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, addysg bellach ac addysg

uwch) yn flynyddol a chyhoeddi hyn ar ei gwefan.